Erken Menopoz Nedir?
İçindekiler
ToggleMenopoz, yumurtalıkların fonksiyonlarını artık gerçekleştirememesi durumudur. Sağlıklı bir yetişkin kadın 45- 52 yaşları arasında menopoza girmektedir. Menopoz her kadının başına gelen endişe duyulmaması gereken bir durumdur. Ancak 40 yaşın altında gerçekleşmesi halinde östrojen seviyesinin düşmesine bağlı olarak birçok döngüsel farklılıklar oluşur. Bu durum pek istenen bir durum değildir. Özellikle anne olmak isteyen 30 yaş üstündeki kadınlar için kısırlık problemiyle yüzleşmelerine neden olmaktadır. Erken menopoz nedir sorusunun cevabı 40 yaşın altında olan menopoz olarak verilebilir.
Erken Menopoz Neden Olur?
Erken menopoz hakkında en çok araştırılan konulardan biri erken menopoz neden olur konusudur. Erken menopoz altında çeşitli nedenler yer alabilmektedir. Erken menopoza yatkınlık anneden bebeğe geçebilir. Bundan dolayı aile geçmişinde erken menopoz durumu olan kişiler erken menopoz riski taşıyabilir. Bazı özel durumlar veya hastalık durumlarında yumurtalıkların alınması gerekebilir. Bu gibi durumlarda kişiler mecburi olarak erken menopoza girerler. Sadece cerrahi değil kanser gibi ciddi tedavi süreçleri gerektiren durumlar sırasında da yumurta kayıpları meydana gelebilir. Yine bu durum da erken menopoz nedenleri arasında yer almaktadır. Turner sendromu gibi kromozomal hastalıklar veya yaşam şekli de yine erken menopoz nedenleri arasında yer almaktadır.
Erken Menopoz Belirtileri Nelerdir?
Jinekolojik muayeneler ardından istenen kan tetkikleri, hamile kalınmaya çalışılması durumunda kalınamaması ve buna bağlı olarak kişinin sağlık durumunun inceleme altına alınması ile menopoz açığa çıkmaktadır. Erken menopoz belirtileri arasında ise regl döneminde düzensizlikler yer almaktadır. Başlangıç için regl dönemleri arasındaki süreler kısalır ve adet yoğunluğu artar. Bu durum yumurtalık sayısının azalmasından kaynaklı oluşur. Bir süre sonra ise periyotlar arasındaki sürenin artması ve kanama yoğunluğunun git gide azalması menopoz belirtileri arasındadır. Ardındansa adet komple kesilir.
Bunların yanı sıra vajinal kuruluk, aşırı terleme, kilo alma, cinsel isteksizlik ve uyku problemleri de diğer belirtileri arasında yer almaktadır.
Erken Menopoz Nasıl Teşhis Edilir?
Erken menopoz özellikle kan tahlili ile belirlenen bir durumdur. Adetin üçüncü gününde gerçekleştirilen hormon testleri ile AMH, FSH ve östradiol değerleri değerlendirilir. AMH’ de azalış FSH’ de artış menopoz sinyallerini verir. Ultrason yardımı ile de yumurtalıklar incelenir. Folikül sayısında yaşa oranla daha fazla düşüş olması teşhis konulmasını destekler.
Erken Menopoz Tedavi Edilebilir Mi?
Erken menopoz olması halinde sürecin geri döndürülmesi mümkün değildir. Ancak düzenli jinekolojik muayene olan kadınlarda erken teşhis ile menopoza giriş süreci uzatılabilir. Özellikle anne olmak isteyen kadınlar içinse en kısa süre içerisinde tüp bebek tedavisi planlaması yapılması önerilmektedir. Mevcut şartlarda anne olamayacak kadınlar içinse yumurtalarını dondurtmaları önerilir. Erken menopoz tedavisi için menopoz dönemi öncesinde yumurta sayısı her geçen gün azaldığından başarılı bir ekiple planlı bir şekilde çalışılması ciddi önem taşımaktadır.
Erken Menopoz Önlenebilir Mi?
Araştırmalara göre Türkiye’de yaklaşık olarak her 100 kadından üçü erken menopoza girmektedir. Erken menopoz kardiyovasküler hastalıklar ve felç gibi ciddi hastalıklara sebep olduğundan dolayı tedavi edilmesi gerekmektedir. Her ne kadar kişilerin erken menopoza girmelerini önlemek pek mümkün bir durum olmasa da düzenli olarak doktor muayenesi sayesinde erken teşhis mümkündür. Adetin ilk günlerinde hormon testi ve vajinal ultrason ile birlikte yumurtalıklar muayene edilebilir. Böylece döllenmeye verimli olan yumurta sayısı hakkında bilgi sahibi olunur. Erken menopoz tedavilerinde olumlu sonuçlar alabilmek için hastaların yaşı oldukça önemlidir. Hastanın yaşı ne kadar gençse tedavide başarı oranı da o kadar yüksek olur.
Erken Menopoz Hormon Tedavisi
Erken menopoz durumunda uygulanacak olan en etkili tedavi yöntemi hormon tedavisidir. Erken menopoz yalnızca adet döngüsüyle sınırlı kalmayıp diğer fiziksel ve ruhsal değişimlere de sebebiyet vermektedir. Bu sebeplerden dolayı birçok kadın erken menopoz durumunda hormon tedavisine başvurmaktadır. Erken menopoz hormon tedavisi alınmadığı zaman kalp hastalıkları, osteoporoz ve inme gibi bazı sağlık riskleri oluşabiliyor. Yaklaşık olarak 5 yıl sürecek olan hormon tedavisi sayesinde erken menopoz riskleri azaltılabiliyor.
Erken Menopoz Hangi Yaşlarda Ortaya Çıkabilir?
Orta yaş ve üzeri dönemlerde normal menopoz olurken 45 yaş öncesi dönemde görülen menopoz erken menopoz olarak adlandırılır. Kadınların 45 yaş öncesinde regl kanamalarının kesilmesi erken menopoza girmelerini göstermektedir. Genel olarak bakıldığı zaman pek çok kadın 45 ile 55 yaş aralığında menopoza girer. Erken menopoz ise 45 yaşından önce başlangıcı ifade eden bir durumdur. Erken menopoz 40 yaşından önce ortaya çıkabilir. Erken menopozun ortaya çıkma belirtileri başladığı zaman ihmal etmeden en kısa zamanda bir uzman doktordan yardım alınması gerekmektedir.
Erken Menopoz Tedavi Edilmezse Ne Olur?
Erken menopoz sebepleri arasında pek çok farklı neden bulunabilmektedir. Bunların en bilinenleri ise genetik, yaşam tarzı faktörleri, otoimnmün hastalıklar ve epilepsi hastalığıdır. Kişide erken menopoz sebeplerinden bir ya da birkaçı mevcut ise erkenden tedavi edilmesi gerekmektedir. Erken menopoz tedavi edilmediği takdirde kadın vücudu çok erken dönemde menopoz etkilerine maruz kalacağından dolayı menopoza bağlı hastalıklar meydana gelebilir. Kemik erimesi ve kalp hastalığı gibi etkileri bulunan erken menopoz tedavi edilmediği zaman bu hastalıklar hem erken yaşta hem de çok daha şiddetli olarak ortaya çıkabilir.