Gebelik Takibi (Hamilelik Takibi) Nedir?
Gebelik takibi, anne ve bebek sağlığını korumak üzere yapılan düzenli takiplerdir. Gebeliğin başlamasıyla birlikte hamilelik haftasına göre yapılan tetkikler değiştiği gibi tetkik isteme süresi de değişmektedir. Tüm bu takip süreciyle hem annenin sağlık durumunun olumsuz etkilenmemesi hem de bebeğin sağlıklı bir şekilde dünyaya gelmesi hedeflenir. Hamilelik şüphesi olduğu durumlarda veya tüp bebek tedavisi ardından gelen 14. günde kan tahlili yapılır. Kan tahliliyle ve idrar testiyle kesinleşen gebelik durumuyla birlikte gebelik takibine başlanır.
Gebelik Takibi Nasıl Yapılır?
Gebelik takibi, tek veya çoklu gebelik durumlarına göre değişebildiği gibi genellikle benzer bir düzenle gitmektedir. Kan ve idrar tahliliyle gebelik durumu kesinleşen kişilerde, gebeliğin ikinci haftasından sonra ultrason aracılığıyla gebelik kesesi incelenir. Gebelik kesesinin rahim içinde mi yoksa dışında mı olduğu belirlenir. Kese eğer ki rahim dışındaysa gebelik dış gebelik olup, bebek doğumu gerçekleşmemektedir. Ancak içerisinde olduğu durumlarda gebelik takibine devam edilir. Bu inceleme ardından gelişen bir veya iki hafta sonrasında vajinal ultrason ile bebeğin kalp atışları tespit edilir. Anne adayının da genel sağlık taraması bu haftalarda yapılır. Gerekli kan ve idrar tahlilleriyle anne adayının kan şekeri, tiroid hormon değerleri ve kan uyuşmazlığı olup olmadığı değerlendirilir.
Eğer ki bebek tek ise ilk 3 ay boyunca iki veya üç haftada bir kontrol edilerek gebelik takibi sağlanır. Tüp bebek gebelik takibinde de aksi olmadığı bir durumda süreç aynı şekilde ilerlemektedir. Ancak çoğul gebelik, annenin sağlık durumu ve bebeklerin gelişimiyle ilgili gözlenmesi gereken bir durum olması halinde bu kontroller daha sık bir şekilde yapılmaktadır.
Gebelik Takip Uygulamaları?
Sağlıklı ve kontroller dahilinde süren bir gebelik sürecinde ilk uygulamalar arasında kan ve idrar tahlili yer almaktadır. Bunun ardından hem bebek sağlığını hem de rahim durumunu kontrol etmek için ultrason yöntemlerine başvurulur. Ultrason ile bebek kalp atışları, bebeğin gelişimi, ense kalınlığı, tarama testleri (olası bir Down sendromu teşhisi için), anne adayında şeker olup olmadığı (gestasyonel diyet) anlamak için şeker yüklemesi ve doğum şekline karar verebilmek adına NST uygulaması yapılmaktadır.
Gebelik Takip Süreci
Gebelik takip süreci, gebeliğin haftasına göre çeşitli başlıklardan oluşmaktadır. Gebelik başlama tarihinden iki hafta sonrasında gebelik kesesinin bulunduğu yer tespiti ardından gelen 10 günlük bir süreç, ardındansa bebeğin kalp atışları duyulmasıyla rutin bir kontrol sürecine başlanır.
Gebeliğin 10 ve 14. haftasıyla ultrason aracılığıyla bebek ense kalınlığı ve ikili tarama testi yapılır. Bu sayede bebeğin kromozomal bir hastalığı olup olmadığı tespit edilir.
16 ve 18. haftalardaysa üçlü tarama testi yapılır. Üçlü tarama testi yüksek çıkması halinde tanıyı kesinleştirmek için ileri kan tetkikleri veya amniyosentez yapılır. Bu uygulamada bebeğin içinde bulunduğu sıvıdan sıvı örneği alınmaktadır. Bu sayede bebeğin sağlık profiliyle ilgili detaylı bilgiye erişim sağlanır.
20 ve 24. haftalarda detaylı ultrasonografiyle bebeğin organ gelişimi değerlendirilir.
24 ve 28. haftadaysa gestasyonel diyabet olup olmadığı araştırılmak üzere şeker yüklemesi yapılmaktadır. Bunun yanı sıra annede kan uyuşmazlığı varsa kan uyuşmazlığı testi de 28. haftada yapılmaktadır.
28- 36. haftalarda rutin kontrole devam edilir. İdrar yolu enfeksiyonu olup olmadığı, annenin kilosu ve tansiyon düzeyi düzenli olarak değerlendirilir.
36. haftada doğum uzmanı, NST değerlendirmesi ardından doğum şekline karar verir. 40. Haftadan itibaren 2-3 günde bir NST testi uygulanarak doğuma hazırlık yapılır. Doğum başlama belirtisi göstermeyen anne adaylarına doğum başlatması adına ilaçlar uygulanır.
Tüp Bebek Tedavisinde Gebelik Süreci
Tüp bebek tedavisi uygulaması ardından gelen 15. günde gebelik testi yapılır. Gebelik durumu halinde takip süreci doğal yolla gelişen gebelik ile aynıdır. Gerekli durumlarda doktorunuz daha sık muayenenin gerektiğini söyleyebilir. Bu durumlarda muayeneleri ihmal etmemek büyük önem taşımaktadır.
