Yumurta Rezervi (AMH) Düşüklüğü
Yumurta rezervi düşüklüğü, yumurtalıklarda yer alan yumurta sayısında (foliküllerde) meydana gelen düşüştür. Günümüzde anne olma yaşının git gide ilerlemesine bağlı olarak sıklıkla karşılaşılan bir kısırlık nedenidir. 35 yaşından itibaren düşen yumurta sayısı ve yumurta kalitesi, yumurtaların döllenebilme kapasitesini yitirmesine neden olabilir. Bazı durumlarda genç ve üreme çağında olan kadınlarda da AMH düşüklüğü gözlemlenebilir.
Yumurta Rezervi Düşüklüğü Nedenleri
Yumurta rezervi düşüklüğü konusunda en çok rastlanan etken ileri yaştır. Yaşla beraber yumurta sayısının azalması ve kalitesinin düşmesi biyolojik bir süreç olarak düşünülebilir. Bunun yanı sıra, radyoterapi veya kemoterapi gibi görülen güçlü tedaviler, yumurtalıklarla ilgili geçirilen operasyonlar, sigara, alkol, uyuşturucu tüketimi, obezite, turner sendromu ve çikolata kisti (endometriozis) yumurta sayısı ve kalitesini azaltan etkenler arasındadır.
Yumurta Rezervi Düşüklüğü Belirtileri Nelerdir?
Yumurta rezervi düşüklüğü neden olur ve belirtileri pek çok kişi tarafından araştırılır. Yumurta sayısı ve adet döngüsü arasında direkt olarak bir ilişki vardır. Yeterli yumurta sayısına sahip kadınlar 21- 35 gün aralığında normal yoğunlukta bir regl dönemi geçirmektedir. Ancak rezerv düşüklüğüyle beraber adet sürelerinde kısalma ve adet kanamalarında artış görülür. Bir diğer noktada ise regl düzensizlikleri her AMH düşüklüğüne sahip olan kadında açığa çıkan bir belirti olmamaktadır. Bu gibi durumlarda kısırlık sebebi ile inceleme yapıldığında AMH düşüklüğü belirtileri açığa çıkmaktadır.
Yumurta Rezervi Düşüklüğü Nasıl Teşhis Edilir?
Yumurta rezervi düşüklüğü hem klinik hem de radyolojik incelemeler ile teşhis edilebilir. Transvajinal ultrason ile yumurta yapısı ve folikül sayısı tespit edilebilir. Yaş ve folikül sayısı kıyaslanarak kişinin folikül sayısı ile ilgili bir yorum yapılabilir. Daha kapsamlı bir inceleme içinse adetin 3. gününde bir kan testi uygulanır. Bu test ile anti müllerian hormon düşüklüğü ve FSH incelenir. Her iki etken yumurtalık sayısı ile ilgili bilgi veren önemli hormonlardır. Yaşa bağlı olarak AMH değerleri değişkenlik gösterir. Bundan dolayı her yaş grubu için olması gereken hormon değeri farklı olmaktadır. Yumurta rezervi düşüklüğü belirtileri arasında bulunan ve çok düşük olmasının sonuçlarından biri de erken menopozdur. FSH ise (folikül stimulan hormon) hipofiz bezi tarafından salgılanan, yumurta gelişiminde etkili bir hormondur. FSH’nın yüksek olması düşük yumurta sayısını işaret edebilir.
Yumurta Rezervi Düşüklüğünde Hamile Kalınabilir mi?
Anti müllerian hormon düşüklüğü olan kadınlara tüp bebek tedavisi önerilmektedir. Bu sayede laboratuvar ortamında kaliteli yumurtalar ile sperm birleştirilerek kadınların hamile kalması sağlanır. Kadının rahim iç yapısı embriyonun tutunabileceği kapasitedeyse de başarılı bir gebelik süreci geçirilebilir.
Tüp bebeğin yanı sıra havuz tedavisi yöntemi ile de kadının hamile kalması sağlanabilir. Toplanan kaliteli yumurtalar havuz yöntemi ile biriktirilerek sonradan transfer edilebilir. Her iki durumda da başarı oranı yüksektir.
AMH Düşüklüğü Adet Düzensizliği Yapar mı?
Sağlıklı olan her kadının yaklaşık olarak 21 ile 35 günde bir düzenli olarak adet gördüğü bilinmektedir. AMH hakkında merak edilen konulardan biri amh düşüklüğü nedir ve diğeri de adet düzensizliği yapar mı konusudur. İki adet arasında olan bu süre normal kabul edilir. İki adet arasında oluşan bu sürenin azalması, adet kasılmalarının fazlalaşması ve kanamanın yoğunlaşması yumurta rezervi düşüklüğünün en belirgin belirtilerindendir. Bu sebeple yumurta rezervi düşüklüğü adet düzensizliğine sebep olmaktadır. Özellikle normal adeti normal döngüde devam eden kadınların iki adet dönemi aralığının kısalması yumurta rezervi düşüklüğünden kaynaklı olabilmektedir.
AMH Değeri Kaç Olmalı?
Özellikle 35 yaşın altında olan hastalarda ki AMH düşüklüğü erken menopoz belirtisi olabilmektedir. Bu gibi durumlarda eğer hasta evliyse ve ayrıca çocuk sahibi olmak istiyorsa mümkün olduğu kadar vakit kaybetmeden gerekli üreme tedavileri ile hamile kalması sağlanmalıdır. Bekar kadınlar için se ileride çocuk sahibi olabilmeleri adına yumurta dondurma işlemi gerçekleştirilebilir. AMH değeri normal şartlarda 1,5-4 ng/ml olmalıdır. AMH değeri düşüklüğü 1,5 ng/ml iken çok düşük AMH değeri de 0,5 ng/ml şeklindedir.
AMH Düşüklüğü Gebeliğe Engel mi?
Özellikle günümüzde pek çok çift çocuk sahibi olma hususunda birçok sorunla karşı karşıya kalabilmektedir. Kadının yumurtalıklarında bulunan yumurta sayısı ve kalitesi de hamile kalma olasılıkları arasında en önemli kriterlerden biridir. Özellikle 35 yaştan sonra yumurta rezervinde başlayan azalma 40 yaşından sonra daha da artar. Ayrıca ilerleyen yaşla birlikte kadının yumurta kalitesi de azalmaktadır. Yumurta rezervinin azalması kendiliğinden ya da tedavi yöntemiyle gebelik oluşma şansını düşürür. Ayrıca AMH düşüklüğü gebelik oluştuğu zamanda da düşük riskini artırır. Kadınların yumurtalıklarında üretilen bir protein hormonu olan AMH testi ile kadınların yumurtalıklarında kalan yumurta sayısı ve ayrıca yumurtaların kalitesi değerlendirilebilir. AMH düşüklüğü belirtileri başlar başlamaz testin yapılması gerekir.
Yumurta Rezervi Düşüklüğü (AMH) Tedavisi
Mevcut tedavi yöntemleri göz önünde bulundurulduğu zaman yumurta rezerv yaşanan durumlarda bunu tam olarak engelleyecek bir tedavi yönteminin olmadığı görülür. Fakat böyle bir sorun ortaya çıktığı zaman kişilerin en erken şekilde hamile kalmaları sağlanabilir veya ileriki dönem gebelikleri için sağlıklı olan yumurtaların saklanması sağlanabilir. Yumurta rezervi düşüklüğü tedavisi erken aşamalarda tespit edildiği takdirde bebek sahibi olma olasılığını artırır. AMH değerlerine bakılan kişilerin ultrason ile yumurta azlığı tespit edilmiş ve netleştirilmiş ise havuz yöntemi uygulaması gerçekleştirilebilir. Tüp bebek tedavisinde uygulanan bu yöntem ile transfer işlemi gerçekleştirilmeden önce birkaç kez yumurta dondurulur. Sonrasında ise elde edilen embriyolar rahim içine yerleştirilir.
